woensdag, september 28, 2005

Doet hij het of doet hij het niet?

Het plezier van de tekst, dat is het moment waarop mijn lichaam zijn eigen ideeën begint te volgen – want mijn lichaam heeft niet dezelfde ideeën als ik.

Roland Barthes


Hij doet het. Het zit erop. De laatste woorden die er altijd aan zaten te komen. Met een gevoel van tevredenheid kan ik de boel hier afsluiten. Het verbaast me soms dat D:S precies is geworden wat ik aan het begin voorzichtig voorstelde, een jaar in kaart gebracht. Een speciaal jaar aangezien ik bij aanvang van D:S eigenlijk een stuurloos bestaan leidde en een van de dingen die het mooi laat zien is hoe mijn leven richting heeft gekregen (richting met een snelheid waar ik soms moeite mee heb.) Ten tweede ben ik altijd erg tevreden geweest over mijn voornemen om er na een jaar mee op te houden. Het werkt. Die begrenzing zorgt ervoor dat je er een flink tempo in kan houden, al was ik soms ook verbaasd dat het maar door ging en gaat. Ik ben blijkbaar gemaakt voor het bloggen, het is een vorm die me ligt, en daarom zal ik D:S ongetwijfeld gaan missen (zeker nu september ook nog eens de populairste maand is qua bezoekersaantallen. Perfect, op het toppunt van je populariteit stoppen.) Het vreemde is, mijn eigen teksten in tijdschriften lees ik zelden terug terwijl ik regelmatig lezers volg in het archief en met plezier deze vaak obsessionele teksten herlees. Nou goed, het is niets om dramatisch over te doen, het is maar een blog, ik kan mijn tijd en schrijfenergie in weer andere, minder vluchtig geschreven, projecten stoppen, dus het is niet alsof ik van de aardbodem verdwijn (en mocht ik echt zweetaanvallen krijgen, ongetwijfeld keer ik in 2006 ergens anders, in een ongetwijfeld minder gejaagde vorm, terug in de blogosfeer.) De tekst is oneindig. Het was een groot plezier. Dank voor het lezen, de aandacht, de correspondentie, de ideeën. De mazzel.

HET EINDE VAN DE BLOG

dinsdag, september 27, 2005

Ajax - Arsenal 1-2

Pfff....ben blij dat ik dit ook niet meer hoef te doen. Hele slechte eerste helft van Ajax, dat gewoon niets te zoeken heeft in de Champions League. De hele opzet van die competitie deugt ook niet. Dit soort kleuterploegen dienen als sparringpartner voor de Grote Jongens, die lachend naar de volgende ronde gaan en dan echt voor de knikkers gaan spelen. Daar doet dit Ajax me aan denken: aan het beetje loserachtige type op school wiens knikkers wordt afgepakt. Beetje zielig maar ergens ook terecht. Een kabouter als Pienaar kan gewoon nooit iets klaarmaken tegen een blok beton als Campbell.

Dylanisme

Ik had me nog zo voorgenomen om gisterenavond niet te gaan kijken. Naar die met veel bombarie aangekondigde documentaire No Direction Home van Scorcese, die overigens even over-the-hill is als zijn onderwerp Dylan. En toch, al zappend bleef ik hangen en heb ik vooral een tijdje genoten van de beelden. De visuele textuur van de sixties blijft me fascineren en ik moet toegeven dat het optreden van afro-Dylan voor zeikpubliek erg mooi was. Misschien dat ik het tweeluik helemaal ga kijken als het op de Nederlandse tv wordt herhaald.

Wat irriteert me dan aan Dylan? Niet zo zeer zijn muziek of stem, al doen die me weinig (Dylan is zeg maar een soort anti-dub.) Zijn mythologische wereldbeeld (ooit door Lester Bangs ongenadig hard ontmaskert)? Niet echt. En zonder Dylan geen Patti Smith, zoals een van de mooiste sciencefiction verhalen ooit ook ‘No Direction Home’ heet (het is van Norman Spinrad.) Nee, het probleem is altijd Dylanfans geweest. Ik mag graag meewarig observeren hoe vijftigers hun verkwanselde idealen denken te compenseren met een pontificaal in de kast geplaatste Dylan cdbox (iemand als Paul Scheffer is een beetje de kwaadaardige variant van dat type.) Veel narriger word ik van Dylanfundamentalisten die op hoge toon eisen dat “iedereen minstens vier Dylan platen moet bezitten”, of de Ayatolah van het Rockisme die hyperventilerend op de voorpagina De Volkskrant de uitzending van No Direction Home mag openbaren (maakt ook meteen duidelijk voor welke leeftijdsgroep die krant is geschreven.) En dan heb ik het nog niet eens over Greil Marcus die over elk liedje dat Dylan ooit stoned in het bad heeft gezongen een boek van 500 pagina’s denkt te moeten schrijven.

Aan de andere kant kan je ook wel met Dylanisten lachen. Zoals vorig jaar toen Dylan tijdens een optreden blijkbaar liet ontvallen dat “er veel mooie vrouwen in Amsterdam zijn” en de recensent meteen zijn hersens pijnigde over de vraag wat die mysterieuze woorden van het orakel toch zouden betekenen.

maandag, september 26, 2005

Laser was weer in de buurt (Javastraat)


 Posted by Picasa


 Posted by Picasa

De voetbal-muziek interface

Met gemak de beste draad op het Subjectivisten forum ooit.

Met onder andere persoonlijke favorieten als Diamanda Galasek, Front 4-4-2, De Ajaxjeugd van Tegenwoordig, Dynamo Kiev Open Air en natuurlijk Rummeniggers With Attitude.

zondag, september 25, 2005

Voetbal of Film/Muziek?

Natuurlijk. Sla ik weer eens een wedstrijd over krijgt Angelos de Struisvogel het op zijn heupen. Wel een opluchting voor deze cultfiguur. Ik heb het altijd een probleem van spitsen gevonden, altijd maar hopen dat die wat autistische figuren in een psychische zone terechtkomen waardoor ze regelmatig het doel vinden want anders worden het deerniswekkende voetballers. Is ook een van de redenen waarom ik nooit echt fan ben geweest van spitsen, ben altijd veel meer gecharmeerd geweest van creatief/aanvallende middenvelders (elegante types als Platini, Redondo, Ardilles, Michel, Socrates) of statige verdedigers als Krol, Maceda, Trésor of nu Marquez.

Keuzes/keuzes. Ben toch maar naar de opening van het Reel23 DVD-label gegaan en dat was een juiste keuze. Zo kon ik eindelijk Cronenbergs eerste film Stereo (1969) (over een maand of zo samen met Crimes of the Future ook te krijgen op DVD) zien. Verbazingwekkend goede en nog steeds radicale film. Maar goed echt een film voor mij: moderne architectuur, experimenten met telepathie, drugs, seksualiteit en oncompromisloze sociale theorie. Precies wat sciencefiction hoort te zijn. Daarna veel mooie Finse electronica gehoord uit de jaren zestig en zeventig (begeleid door mooie beelden die een soort ongedwongen futurisme uitademen waar ik toch weer melancholisch van werd) en als bonus een korte film van Mika Taanila bij het sublieme Symphony #2 For Dot Matrix Printers (van The User.) Al met al dus een inspirerende avond.

zaterdag, september 24, 2005

Laatste mix: Lover’s Techno

Deze mix heb ik al een tijdje geleden gemaakt als uitwerking van de CDR suggestie van 16 december 2004. Kwam er alleen niet aan toe om hem openbaar te maken. Het is maar een schets omdat het een term is die heel veel verschillende housetracks kan verbinden (Michael Mayer is waarschijnlijk de meester van de vorm.) Realiseerde me dat het veel van mijn favoriete housetracks verbindt, die bovendien vaak vrij uniek zijn (niets in house klinkt als ‘On My Own’ of ‘Time To Cry’.)

Lover’s Techno (69:54) tracklisting:

01 Björk - One Day (Endorphin mix)
02 Daft Punk – Something About Us
03 Junior Boys – Under The Sun
04 Ulrich Schnauss – On My Own
05 69 - Desire
06 Gus Gus - Desire
07 Antonelli Electr. – Berge Aus Berg
08 Herbert – Suddenly
09 Superpitcher – Time to cry
10 Miss Kittin – Happy Violentine (Michael Mayer remix)
11 Michael Mayer featuring Matias Aguayo – Slow
12 Ada – Each and Everyone (Blindhouse)
13 Melchior Productions – Feel Sensual (Bahia remix)
14 Annie – Heartbeat (Alan Braxe remix)
15 Luomo – Shelter

vrijdag, september 23, 2005

Waar vindt u OMC?

Deze week in Nieuwe Revu is mijn recensie te vinden van Hans Fjellestads DVD-docu over de onlangs overleden Robert Moog. Leuke documentaire over een zeer sympathieke man (de interviews met artiesten zijn wat minder al blijkt Rick Wakeman een ontzettend grappige geezer te zijn.)

Aangezien Droommachine: Sporenburg nog vijf dagen te leven heeft zal ik hier ook maar meteen aankondigen dat in het volgende nummer van Open, het tamelijk briljante tijdschrift van de Stichting Kunst in de Openbare Ruimte (SKOR) een kritiek staat van DJ Spooky’s Rhythm Science boek (mocht met 1000 woorden heerlijk uitpakken.)

Druk, druk. Gisteren een interview gehad met Jonathan Weiss, regisseur van het, ik kan het niet genoeg benadrukken, sublieme The Atrocity Exhibition (nu dus verkrijgbaar op een schitterend vormgegeven DVD). Als alle interviews zo waren (zonder complex praten over Nietzsche, Antonioni, Tarkovsky, Philip K. Dick, technologie en het onderbewustzijn, sciencefiction, noem maar op) dan leefden we natuurlijk in een betere wereld.

donderdag, september 22, 2005

Ajax – Ado Den Haag 2-2

Voetbalcliché #38: een wedstrijd met twee gezichten. Precies de reden waarom ik na afloop verbijsterd het stadion verliet. Ik ben de afgelopen jaren wel vaker teleurgesteld door Ajax maar niet zoals gisteren. Dat gevoel is makkelijk te ontleden: Ajax speelde namelijk in de eerste helft zijn beste wedstrijd in jaren. Geïnspireerd, met druk naar voren, combinerend. Het was duidelijk dat een fitte Rosales altijd moet spelen omdat er actie wordt ondernomen. Grygera scoorde bijna het doelpunt van de eeuw door een achteloze hakbal de kruising in te sturen. En Sneijder speelde de beste 45 minuten uit zijn carrière. Ajax probeert ook weer met afstandschoten te scoren en dat resulteerde zowaar in twee wonderschone doelpunten. Niks aan de hand dus. Helaas kan dit Ajax maar een helft goed voetballen en de tweede helft werd routineus, zonder wil uitgespeeld. Dat ze dan door dramatisch slecht verdedigen in de blessuretijd twee doelpunten tegen krijgen is belachelijk maar vooral pijnlijk omdat in een klap de aansluiting met de concurrentie weg is en alle positieve zaken in de eerste helft waardeloos zijn geworden. Niet dat die positieve zaken een aantal structurele problemen maskeren, vooral het koppig vasthouden aan spelen met vleugelspelers terwijl het materiaal niet voorradig is (spitsen die er niet op zijn ingesteld, Babel die ridicuul is op de linkervleugel) Ajax speelt eigenlijk steeds met negen man.

woensdag, september 21, 2005

Kindamuzik

Over Drexciyan Stingray DJ-set op verschrikkelijke 5 Days Off 2003 editie:
“In die zin krijgen wij een gift aangereikt, wij worden de dragers van de vlam, de dromers van de droom. Wij fluisteren hierna van waarachtige muziek.”

Over Hell – NY Muscle
“Het is een plaat als een plattegrond van intensiteiten: van no-go area's, steegjes, werelden onder viaducten, stripclubs, gammele rockclubs, woedeaanvallen, regendruppels op de ramen van de limousine, de dunste stropdassen, witte poeders, pillen die verkeerd vallen, pillen die goed vallen, onzichtbare politiek, zombiecool.”

Over Tricky - Blowback
“Man, you used to be a beautiful mess, now you're just a mess.”

Ik heb er laatst een punt achter gezet, het recenseren voor Kindamuzik. Met pijn in mijn hart. Ze zijn altijd erg goed voor me geweest, lieten me altijd mijn gang gaan. Al een tijd staat het recenseren van albums me tegen, op de automatisch piloot lukt het prima maar als je zo’n reeks hebt neergezet met soms toch dingen die in de Nederlandse popjournalistiek nooit zijn gedaan, dan mag je niet met minder genoegen nemen. De wil om te evangeliseren is er gewoon niet meer.

Ach ja, van de eersteling (Boredoms Vision Creation Newsun) naar de beruchte dubbelrecensie van Mercury Rev/Spiritualized (incl. DeLillo citaat), de Drexciya fictie-recensie tot de nog te schrijven laatste recensie van Miss Djax. Bijna 150 recensies in bijna 5 jaar.

Er is een recensie die ik graag zou willen herschrijven (Geogaddi van Boards of Canada, natuurlijk beter dan Music Has A Right To Children, eikel.) Er zijn recensies van platen die ik helemaal vergeten ben. En een aantal recensies waar ik nog steeds trots op ben (Anniemal, Melchior Productions, Tour De France Soundtracks, The Present Lover, Rhythm & Sound - die laatste is even onvindbaar.)

Het is overigens geen compleet afscheid, in oktober begin ik met een maandelijkse column. Een jaar lang.

maandag, september 19, 2005

Berlijn

Maria Am Ufer ziet er precies uit zoals ik van te voren een Berlijnse club voorstel. Bunker. Met camouflage kleuren overgespoten. Uit alles spreekt: hier treedt u het ondergrondse binnen. Relaxte sfeer. Geen overdaad aan geüniformeerde sportschooltypes, politie heeft ook wat beters te doen, volwassen mensen doen volwassen dingen en hoeven niet als kleuters behandeld te worden, die sfeer. 12 euro toegang, zoals het hoort. Binnen is de club stijlvol ingericht met goede banken en verrassend veel gangen en ruimtes die uiteindelijk ook leiden tot een buitenplek waar je, zoals zal blijken, soms de hoognodige frisse lucht kan halen.

Veder valt op: Duitsers zijn over het algemeen best wel klein. En ze kunnen ontzettend veel bier zuipen, zonder, en dat is toch wel een gave, vervelend te worden. Sowieso zijn ze minder ordi dan in Nederland. Maar goed, genoeg generalisaties, de muziek:

Kiki (Bpitch) – goede, afwisselende DJ-set. Ergens tussen Kompakt en zijn markante eigen tracks.
Nathan Fake (Border Community) – Frodo (© Sander Kerkhof) was ook weer lekker bezig met zijn liveset. Vooral zijn instant-MBV machientje doet wonderen en niemand kan zo mooi ritmisch kleine fragmentjes door de mix klikken. Zijn laptop ging wel even op tilt van al dat wilde muisgeklik.
Modeselektor – thuiswedstrijd, merk dat ze in Berlijn erg blij worden van rostechno.
Ellen Allien – heel geconcentreerd en perfectionistisch in haar mixtechniek. De platen die ze draait zijn helaas wat minder interessant. Ze rookt cool, heeft een mooie vriendin die spacey naast haar draaitafels danst en zelf kijkt ze af en toe fascinerend glazig de zaal in als een plaat precies goed moet gezet.

Het ging uiteindelijk om James Holden. Holden gaat regelmatig voorbij house en techno, naar iets waar nog geen naam voor is, een soort Totaal Kosmische Musik, muziek die misschien ook niet eens meer het beste tot zijn recht komt in een club. Muziek voor beweging en reizen…auto, trein en fiets. Al is dat nog te ouderwets, het is muziek voor contexten die nog niet bestaan. Je kan Holdens set ook lezen als een tekst, hij geeft aan met welke ideeën hij verder wil werken: KLF’s glorieuze ambient mix van ‘What Time Is Love’, Plastikmans ‘Plasmatik’. En hij is zo aardig om krakers als ‘Soopertrack’ en de ‘The Sky Is Pink’ remix te draaien (hij moet alleen nog een keer een maandje bij Garnier op stage om zijn soms wat warrige beatmixing te verbeteren.)

’s Ochtends op de S-bahn gefascineerd naar Berlijn gekeken, de architectuur is zo groots (en meestal ook lelijk) dat je ongewild vermoedt dat de hemel ook weidser is boven Berlijn (truc van de S-Bahn die je boven daken doet zien.) Ik had bij de muziek van Basic Channel een visioen van Berlijn als zonovergoten stad na een overstroming, kalm, hemels. Alleen op dat moment overheerst het rare idee dat Berlijn “verkeerd is”, niet klopt met het "echte" gedroomde Berlijn (in mijn droomgeheugen is de stad veel compacter, als een soort echo van een eerder pre-Val van de Muur bezoek?) Niet dat het veel uitmaakt, ik zou op dat moment altijd willen blijven zitten, eeuwig rondjes rijden door een slapende, te grote stad. De vermoeidheid doet me even denken dat ik er altijd ben geweest.

vrijdag, september 16, 2005

De Amsterdam - Berlijn - Amsterdam marathon

"New Gold Dream
She is the one in front of me, the sirens and the ecstasy
New Gold Dream
Crashing beats and fantasy, setting sun in front of me
New Gold Dream
And the world goes hot
And the cities take
And the beat goes crashing
All along the way"

Simple Minds - New Gold Dream (81-82-83-84)

Morgen dus de pelgrimstocht naar Berlijn om aldaar James Holden met zijn Border Community samen te zien draaien met Ellen Allien en haar Bpitch stal. Een plan zo waanzinnig dat ik wel mee moest. Ondertussen probeer ik wat van die pan-europese New Gold Dream/Trans Europe Express/Station To Station/NEU '75/Zuckerzeit romantiek in te ademen om zo de reis voorbij de monotonie een extra laag te geven.

donderdag, september 15, 2005

Het geluid van de Aleph



Sinds Ariel Pink ben ik niet meer zo verrast door een plaat. In de zin van: dat je in eerste instantie totaal niet weet of het goed of slecht is...het is (al is die onzekerheid natuurlijk een teken dat het wel goed is.) Wo Die Rammelwolle Fliegt (van DJ Koze aka Adolf Noise) deed me onwillekeurig denken aan Borges beroemde verhaald De Aleph, het punt, ergens verborgen op een keldertrap in een huis in Buenos Aires, waar je de wereld in zijn totaliteit ziet, alles tegelijkertijd ziet gebeuren. Wo Die Rammelwolle Fliegt is dan het geluid dat de Aleph produceert (Borges, door zijn aftakelende gezichtsvermogen waarschijnlijk obsessief gericht op het visuele, zegt niets over het geluid van de Aleph.) Het lijkt onmogelijk om de plaat te omschrijven, het is alles (de hoes presenteert een soort caleidoscopisch/psychedelische pastorale wereld.) Na twee keer luisteren ben ik, met uitzondering van de subliem pastorale stukken, compleet kwijt wat ik heb gehoord. Het lijkt te eindigen met ‘Cadaques en la noche’, geluiden van de nachtelijke zee met ergens zacht zingende vrouwenstemmen, krijg je als verborgen bonustrack een coverversie van ‘We Are The World’ waar ene Spadox alle zangers weet te imiteren (net op een manier dat hun opgeblazen ego pijnlijk hoorbaar wordt) Waanzinnig. Verder wil ik er niets over weten, niets over lezen, geen intenties, geen kritieken.

woensdag, september 14, 2005

Sparta Praag – Ajax 1-1

Op het laatst, toen ik tegen me zelf al zat te zeursmurfen van “waarom scoort Ajax nou nooit meer met afstandschoten,” werd het toch net niet de gebruikelijke grijze Champions League avond. Ajax mocht de hele wedstrijd controleren en de counters van Sparta kwamen vervolgens ook niks van terecht. Dus kan je je een slechter Champions League debuut bedenken (en dat had ik dan ook gedaan, ging meer kijken uit plichtsbesef zonder iets van spanning te voelen.) Lindenbergh is erg nuttig. Sneijder speelde ook geïnspireerd. Al was het goede allemaal optisch. Dit is natuurlijk geen elftal dat zijn wil oplegt, dat angst inboezemt. Er moet nog teveel nagedacht worden over zuivere passing in plaats van dat het een normale onbewust iets is. En de voorhoede blijft gewoon een drama. Pienaar die na al die jaren echt nog geen deuk in een pak boter kan schieten (wat doen ze toch op die trainingen? Niet trainen op corners zo te zien.) Babel die hele periodes staat te weg te dromen en Rosenberg durf ik zelf nog niets over te zeggen maar er zijn al kwade tongen die het hebben over een aankoop in de buurt van het niveau Gabrich.

Maar goed met een gelijkspel in de eerste uitwedstrijd moet je kunnen leven. Wat wel pijn doet was toen ik tijdens de wat saaie momenten die onvermijdelijk zijn bij dit Ajax ik eens bij de Belg op bezoek ging kon genieten van Zlatan, de laatste Voetballer (ja, met hoofdletter) die Ajax heeft gekend, precies het soort speler dat we missen. Vis in het water daar bij Juve. Al helpt het dat hij eens een keer samenspeelt met iemand die hem begrijpt, een andere Voetballer, die op hetzelfde niveau denkt…Nedved natuurlijk. Zlatan speelt bevrijd, wat moet die jongen blij zijn dat hij is ontsnapt aan dit land vol zeikerds.

Johnny Rep

Guuz wees me op dit leuke nummer van ene Mickey 3D over Johnny Rep (Rep weet er van af en heeft in Liberation verklaard dat hij trots is om het onderwerp van een liedje te zijn.) Het commentaar halverwege is van de Europacup wedstrijd Saint-Etienne –Widzew Lodz (1979-1980) waarin Rep een hattrick scoorde. Interessant detail: het commentaar van Jacques Vendroux (ja, u kent hem natuurlijk van het briljante begin van Foxbase Alpha) heeft hij voor het nummer opnieuw, en uit zijn hoofd, ingesproken (vreemd, je kan zo helder horen hoe goed Saint-Etienne was.)

Sinds David Winner in Brilliant Orange een herwaardering van Rep heeft ingezet is het moeilijk om Rep niet te zien als de meest succesvolle voetballer van het gouwe Ajax, na dat team uit een viel. Heeft eigenlijk na Ajax alleen maar successen gekend en clubs (Valencia, Bastia, Saint-Etienne) beter later voetballen (laten we eerlijk zijn wat heeft Cruijff bij Barca gepresteerd? Een miezerig kampioenschap. En okay nog twee keer Ajax en F.C. Knudde kampioen gemaakt, maar goed.) Rep was zo slim om niet zoals veel spelers van die generatie te beginnen aan een kansloos Amerikaanse avontuur (Neeskens verloren aan de coke bij NY Cosmos, dat soort werk…tragisch.)

Ah, dat shirt. Het komt wel eens voorbij op Ebay maar ik heb al snel gemerkt dat ik kansloos ben.

Yousendit: Mickey 3D - Johnny Rep

dinsdag, september 13, 2005

De krant: de balans

plus:

Sylvia Witteman (meesteres van de hyperbool die het alledaagse leven is.)
Bert Wagendorp (de enige sportschrijver met iets van intellectuele bagage, wil nog wel eens ergens anders in de krant opduiken. Kan ook leuk over andere sporten dan voetbal schrijven.)
Marcel van Dam (ja, ja. Sociologen onder elkaar nietwaar? Van Dam brengt eigenlijk alleen maar standaard sociologische inzichten, en als sociologie iets is dan is het wel relativerend. Daar kunnen bepaalde lieden niet zo goed tegen. Dat zijn dan ook altijd mensen die vooral geïrriteerd moeten worden.)
Het Betoog op zaterdag (niet altijd een succes, maar ze doen hun best. Die serie over met name Aziatische wereldsteden is fascinerend.)
Aarsman collectie (samen met de essays van Domeniek Ruyters de hoogtepunten van de Kunstbijlage op donderdag.)

min:

Leon Likud [© M. Ter Haar] (verbaasde me er altijd over dat zijn slecht doordachte propagandastukken op de Forum pagina verschenen, maar nu hij en zijn vrouw ook nog eens wekelijks vanuit Berkeley hun "wijsheid" mogen verkondigen beginnen binnen de krant zelf ook morrende stemmen te klinken.)
Ari “Bush is onfeilbaar” Elshout
Michael Zeeman (ben ik trouwens ambivalent over. Is natuurlijk een pretentieuze flapdrol, maar is dat eigenlijk slecht?)
Jan Blokker (fossiel. Zo’n nare mengvorm van teleurgesteld protestant socialisme.)
Voetbalredactie (drama. Niveau schoolkrant of nog slechter De Feyenoord Krant. Onkenhout is leesbaar wanneer hij zoekt naar menselijkheid in de sport of zich verbaast over Van Basten. Zeer zwak wanneer hij als ombudsman van de Calimero optreedt. En het heeft niet zoveel met Ajax te maken, want Het Parool is ook onleesbaar door het hooghouden van een haast Stalinistische Ajax-ideologie, waar elke jeugdspeler meteen een basisplaats verdient. Alleen bij De Volkskrant zitten een paar figuren die wel heel zeikerig bezig zijn en het nog steeds meesmuilend over Godenzonen heeft terwijl geen weldenkende Ajax-fan die term gebruikt.)
Volkskrant Magazine (Oninteressante imitatie van de Libelle.)
Muziek (Het fiere bastion van het Rockisme.)


Conclusie: opzeggen.
Alternatief: geen. Nieuws is overal gratis te vinden. Meningen al helemaal.

maandag, september 12, 2005

Voetbal op zondag

Het zal inmiddels tot in den treuren zijn bediscussieerd maar gisteren heb ik eindelijk eens naar Talpa’s vervanging van Studio Sport op zondag gekeken en dat viel niet mee (niet dat Studio Sport heilig was, zeker sinds de oude garde commentatoren langzaam is afgevoerd bleven er charismaloze figuren over.) De reclame tussendoor, dat “grote clubs achteraan” principe is inderdaad irritant al moet ik zeggen dat het in andere landen al jaren niet anders is: in Italië krijg je meteen alle uitslagen door de strot geduwd en voor de zekerheid ook nog eens voor dat de samenvatting begint…ja, we gaan het niet spannend maken. In Spanje had je Estudio Estadio waar ze er altijd heel sneaky voor zorgden dat Real Madrid ergens in het midden werd getoond zodat je wel bij de les moest blijven. Zo erg maken ze het ook weer niet bij Talpa. En zo zie ik, hardnekkig “na Ajax gaat de tv uit” kijker ook nog eens hoe er elders in Nederland wordt gevoetbald. Best wel aardig, alleen als Ajax dan eindelijk komt ben ik allang verzadigd (zo spannend is het voetbal tegenwoordig niet.)

Nee, wat mij irriteert is het oeverloze geleuter er omheen. Slappe analyses waar niemand op zit te wachten. En nog erger: van voetbal wordt getracht emo-tv te maken. Er moeten persoonlijke drama’s zijn en die dienen zich vooral af te spelen rond trainers en dan met name de wat sullige figuren die het door tegenvallende resultaten moeilijk hebben. “Aaah, prachtig, wat zal er door hem heen gaan nu zijn ploeg weer ongelukkig heeft verloren!” Het interesseert me werkelijk geen hol wat trainers voelen of denken. Gelukkig was er gisteren ook nog het geval Babos, die met NEC terugkeerde bij zijn maten in De Kuip en, oh wat mooi, in een interview toch bijna moest huilen toen hij concludeerde dat hij de zondebok van het pathetische seizoen van Feyenoord is geweest.

Dan maar hopen op Champions League voetbal, al gaat Ajax daar helemaal niets presteren en wordt het toch pas leuk in de knock-out fase die in februari begint. Het WK heb ik gezworen nooit meer te kijken nadat Spanje in 2002 door doelbewuste arbitrale ingrepen is genaaid. Er blijft weinig over. Om de week “gezellig” Ajax in de Arena zien ploeteren en het verleden. Ik ga toch maar eens op zoek naar Saint-Etienne DVDs, Ajax –Bayern München (1973), Frankrijk – Portugal (1984). Dat soort dingen.

zondag, september 11, 2005

De Verlenging

Het gaat opeens zo snel. Wat er gebeurt is dit: Frankrijk komt binnen twee minuten op 2-1 door een fabuleuze volley van Trésor. Dus voor het eerst in de wedstrijd moeten de Duitsers komen. De Fransen willen blijven spelen en je krijgt heerlijk op en neer voetbal. Rummenigge die geblesseerd aan de kant moest blijven wordt als laatste redmiddel ingezet. Heb ik altijd een verschrikkelijke speler gevonden, al had dat vooral met die ongelofelijke chagrijnige smoel te maken (en toch ook die rare, houterige motoriek…een hakje van Rummenigge ziet er heel lelijk uit maar komt wel aan en lost wat op.)

Op de Franse helft wordt een overtreding begaan. Littbarski zeurt. Giresse neemt snel de vrije trap. Rocheteau droomt zichzelf tot leven in een elegante rush. Vindt Platini bij het strafschopgebied. Platini neemt buitenkant rechts aan, zoekt naar een opening voor zijn linkerbeen. Tikt opzij naar Six. Six denkt na over een actie, besluit van niet, tikt terug naar een opstormende Giresse die de bal loeihard en met effect tegen de paal, in het doel schiet. 3-1.

Als ik het ooit goed van Paul Breitner heb begrepen kunnen Duitsers één ding niet hebben: het idee dat ze worden vernederd. Dat kan bewust gebeuren (zie Oranje in 1974) of onbewust. Nooit krijg je het idee dat Frankrijk bezig is Duitsland te kleineren, ze willen nog mooiere combinaties maken, een nieuwe standaard in schoonheid neerzetten (er zijn een paar prachtig zuivere passes door de lucht te zien waardoor drie, vier verdedigers direct zijn uitgespeeld.) Je wint van Duitsland door ze zich beter te laten voelen dan ze zijn (Kroatië op het WK 1998 deed dat prachtig, vernederen doe je pas als ze echt liggen of dat is het slimme van de winnende penalty waarmee Panenka het EK 1976 beslist, wanneer ze niets meer terug kunnen doen.) Wat Duitsland in Sevilla op dat moment drijft is de angst voor een afstraffing.

Een doelpunt van Fischer wordt vanwege buitenspel afgekeurd. Frankrijk blijft voetballen. Een wonderschone aanval wordt tweemaal onderbroken door duidelijke overtredingen. Bossis verdedigt op het middenveld een keer te slap, de aanval rolt schijnbaar ongevaarlijk door en uit het niets is er de 3-2. Rummenigge die veel alerter reageert dan zijn directe tegenstander en net een voet tegen de bal krijgt.

Bij het begin van de tweede verlenging zie je de bui al hangen. De Duitsers stormen op de bal af, worden eerst nog wel makkelijk weggetikt maar binnen drie minuten staat het gelijk. Voorzet. Janvion laat zich in de lucht (te makkelijk) overtreffen door Hrubesch die terugkopt op een plots wakker geworden Fischer die prompt scoort met een van zijn karakteristieke omhalen. Op dat moment heeft Frankrijk al verloren en de Duitsers weten het. Het is intrigerend om te zien dat tot dan toe nog geen enkele WK-wedstrijd is beslist door strafschoppen. Het is een nieuwe situatie waar men nog niet mee weet om te gaan (zoals tegenwoordig wanneer ploegen meestal zakelijk aansturen op penalty’s, onderwijl hopend op een countergoal.) Misschien herinneren de Duitsers hun eerste kennismaking met de strafschoppenreeks (de verloren finale van het EK ’76) en jagen ze daardoor op de beslissende treffer (je kan je zelfs afvragen of die krachtsinspanning ze niet een paar dagen later de das omdeed in de finale, waar ze er werkelijk niets van bakten.) Er is nog een laatste aanval maar Tigana is uitgeput heeft geen inspiratie meer om het uit te spelen. Zijn radeloze schot gaat naast.

Over strafschoppen hoort men niet te spreken.

Zo’n wedstrijd terugkijken is een aparte ervaring. Je weet de uitslag al, dus op het moment dat het 3-1 staat, realiseer je dat elke beslissing die wordt genomen –elke pass of overtreding— een andere wending, een ander weven van de wedstrijd, een ander resultaat zal opleveren. Waar een heel andere wereld uit zou vloeien. Hoe zou het voetbal er nu uitzien? Hoe anders zou ik zijn? Aan de andere kant word je bewust van het gewicht van taal en herinnering. Hoe in 23 jaar een wedstrijd is verhaald en in de herinnering gereduceerd tot vage verzameling dramatische momenten, of zelfs meer een herinnering aan een gevoel (dat er speciaal werd gevoetbald, gevolgd door desillusie), bepaalde kleuren. Want het is gewoon een voetbalwedstrijd, van 90 minuten plus verlenging, met fouten, mindere momenten…al moet ik zeggen met veel minder mindere momenten dan de meeste wedstrijden. Het is een wedstrijd die nooit verveelt, vandaar ook de herinnering die zo heftig aanvoelt: deze wedstrijd in de intensiteit-van-het-moment beleven was een krachtige, onvergetelijke ervaring (en dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de finale Ajax – AC Milan die ik nooit meer hoef te zien, een totaal oninteressante wedstrijd, voorbij het moment en de clubvoorkeur.)

Ergens zijn er parallelle universums waar Amoros wel raak schiet. Waar deze woorden dus niet bestaan.

zaterdag, september 10, 2005

Goed project

Een goed blogproject ben ik altijd voor.



Zeker als een gewaardeerd Francofiel dit zeer belangrijke onderwerp catalogiseert: Filles Sourires

Tweede helft Frankrijk – West-Duitsland 1982

Vooruit dan maar. Heel opvallend: de Duitsers komen ontzettend slecht uit de kleedkamer. Eigenlijk hadden ze de eerste helft onder controle (vooral Breitner speelt een goede pot) en dan is het momentum verdwenen. Je kan zelfs stellen dat na het Schumacher-incident West-Duitsland compleet de kluts kwijt is, waar je het omgekeerde verwacht. Nog een opvallend moment: net voor de poging tot doodslag loopt Schumacher de Franse fans te provoceren (omdat ze bal eerst niet willen teruggeven) door net te doen alsof hij de nieuwe bal in het publiek zal werpen. Afijn, voor de volledigheid: drie gebroken tanden, een gekneusde wervel, een zware hersenschudding en een haarscheurtje in de halswervel (weer opvallend hoe Corver, die de voordeelregel niet scheen te kennen, de kleinste pietluttigheden opvalt –vrije trap niet op de juiste plaats nemen, Platini vermanen omdat hij een Schwalbe zou hebben gedaan, Platini loopt hem voorbij alsof hij niet bestaat- en zware overtredingen met moeite affluit, zie bijvoorbeeld een vliegende tackle van Trésor waar je tegenwoordig echt niet meer mee aan kunt komen.)



Ik kom nog uit de tijd dat wedstrijden van Spaanse teams uit de hand liepen omdat types als Camacho, Goikoetxea, Julio Alberto of Juanito (die een keer besloot om maar eens een voetafdruk op het hoofd van een liggende Mattheus te zetten) op gezette tijden de controle verloren. Niet dit Frankrijk, dat voetballend de frustratie probeert op te lossen. Al voor het de aanslag was daar het startsignaal gegeven, je voelt op het moment dat Bossis bij het eigen strafschopgebied Magath dolt de wedstrijd kantelen. Tigana begint opeens te slalommen, Trésor op te stomen en er worden dotten van kansen gemist. Amoros schiet dus in de laatste minuut over een kansloze Poedel tegen de lat. En de hele wedstrijd lethargisch spelende Fischer mist ook daarna nog een dot van een kans. Eigenlijk begint de wedstrijd hierna.

Twee opvallende dingen:
1. Zat in een kranten database te neuzen naar herinneringen, uitspraken over de wedstrijd en het valt me op dat in de terugblikken, jaren later, veel kleine details niet kloppen. Dat is dan het journalistieke geheugen. Kom ook een uitspraak van Corver tegen die natuurlijk ontkent dat hij fout zat, want zijn grensrechter had ook geen opzet gezien en FIFA en UEFA hebben hem het ook nooit kwalijk genomen, want hij kreeg daarna ook belangrijke wedstrijden. Dat typische verschuiven van verantwoordelijkheden (om het er dan toch maar bij te halen: een van de pijlers van het fascistoïde bewustzijn…de andere is natuurlijk geweld, zoals Schumacher na die wedstrijd zou merken. Een misschien ouderwetse vraag: bestaat er zoiets als een fascistische voetballer? Niet in de zin van spelend voor een fascistische natie maar een type speler dat leeft van geweld, intimidatie, die de destructie van de vrijheid van het spel tot hoofdtaak maakt. Ik denk van wel. Schumacher zeker maar ook types als Passarella, Tarantini, Stiles of Goikoetxea.) En Corver heeft ook last van “selectief geheugen”, op de beelden is nergens te zien dat hij met zijn grensrechter (laat staan dat je twee van die gasten hebt) overlegt.


2. Een meer onschuldige observatie: die afgezakte kousen. Dat mocht blijkbaar nog. Net als het cool met shirt uit de broek spelen (was het niet tijdens het WK van 1986 dat FIFA opeens kwam met die onvoorstelbaar kinderachtige regel dat spelers met shirt in de broek moesten spelen?) Genghini, Bossis, Six en eerlijk is eerlijk ook een naar mannetje als Manfred “Bananenschot” Kaltz (hier extra punten voor de baard) stralen iets heel relaxed uit (toch een soort antiautoritair zoeken naar het ondergraven van het uniform? Een klein gebaar dat zegt: hier speelt een individu.)

vrijdag, september 09, 2005

Lees Nu: Memo Barthes

“Ik denk dat het een luxe is die we moeten verdedigen: het bestaan van een kunstmatige taal, die er alleen is in geschreven vorm, een taal die direct is ontworpen om te worden gezien.”

Was al een tijd van plan om deze bundel eens te lezen. Interessante opbouw. Eerst drie introducerende essays waaronder een mooi in memoriam van Italo Calvino en een handig ‘Barthes in vogelvlucht’ van Jürgen Pieters, een van de samenstellers. Daarna volgen een negental typische en redelijk onbekende essays van de meester zelf. Smullen geblazen (met bijvoorbeeld zijn heldere ontledingen van het hippiefenomeen of het bioscoopbezoek.) Dan is er plaats voor essays van voornamelijk Vlaamse auteurs. Sommige erg interessant (zoals van Eddy Bettens over het biografeem) andere wat minder (want te autobiografisch of te epigonistisch – al merk je daardoor wel hoe moeilijk het is om Barthes goed te doen, hoe typisch zijn stijl was) en allemaal hebben ze een andere kijk die nooit in de buurt komt van mijn Barthes. Maar dat is goed zo.

Had tegelijkertijd in een soort dwaze opwelling Inleiding in de metafysica van Martin Heidegger geleend. Waar ik zo af en toe een fragment uit meepik. Opvallend goed te volgen deze collegereeks, een soort oom Martin vertelt op vriendelijke wijze wat filosofie is. Met een paar mooie voorbeelden van hoe hij met woorden associeert en tot nu toe niet al teveel heideggeriaanse stapelterminologie (al is het wel fascinerend om hem af en toe te zien worstelen met de grenzen van taal, taal die niet doet wat hij wil.)

donderdag, september 08, 2005

The Atrocity Exhibition


De vriendelijke mensen van Filmfreak mailde me gisteren met de mededeling dat ze 24 september een nieuw DVD label, Reel23, gaan presenteren (zie ook de mooie, informatieve website.) Terwijl ik halfgeïnteresseerd het mailtje bekeek sprong ik opeens een gat in de lucht: Ze brengen The Atrocity Exhibition op DVD uit!! Had eigenlijk de hoop opgegeven dat ik ooit deze ware cultfilm uit 2001 zou kunnen zien. Het onverfilmbaar geachte (en door mij vaak aangehaalde) boek van Ballard verfilmd en de man zelf is de grootste fan (check op de site zijn enthousiaste brieven aan de regisseur. De DVD heeft ook nog audiocommentaar van Ballard. Hoe gaaf kan je het krijgen.)

Dat blijft me wel verbazen: hoe meer informatie je genereert, hoe meer je terugkrijgt.

woensdag, september 07, 2005

Wenslijst

Aangezien mijn enthousiasme voor de goeie ouwe tijd door verschillende mensen wordt gedeeld. Dan hier ook maar wat shirts (los van Frankrijk) waar mijn innerlijke voetbalkoter nog wel eens van droomt:



Tottenham Hotspur (hier gedragen door de Argentijnse koningen Ardiles en Villa.)



Zowel Juventus als AS Roma circa 83-84 (toen Juve nog niet coma-verwekkend voetbal speelde en mooie dunne strepen droeg en Roma, ah Falcao en kornuiten in het niet te verknallen rood.)



Willekeurig shirt van Saint Etienne tussen 1976 en 1982. Hier een hele mooie zoals gedragen door gladjakker Larios die het zoals bekend deed met Platini's vrouw.

dinsdag, september 06, 2005

Okay, de laatste keer Sevilla 1982

In 1987 interviewt Marguerite Duras voor Libération Michel Platini.
Duras : "Wat voor spel is dit – demonisch of goddelijk?”
Platini: “Voetbal is geliefd. Waarom is voetbal geliefd? Ik zal vertellen waarom het geliefd is: omdat het geen greintje waarheid bezit. De sterken zullen nooit van de zwakken winnen in voetbal.”
Duras: “Gebruik een ander woord dan waarheid. Geen wet?”
Platini: “Ja, geen wet.”

Kwam gisterenavond in de mediatheek van Fifa terecht die, ongelofelijk maar waar, een hele reeks klassieke WK wedstrijden in zijn geheel aanbiedt (met handige mogelijkheid om hoogtepunten te scannen.) Waaronder dus Frankrijk – West-Duitsland 1982. Toch even de hoogtepunten bekeken. Frankrijk speelt inderdaad hemels (ik bekeek ook even wat fragmenten van dat, voor sommigen, even belangrijke trauma Italië – Brazilië 1982, en verbaas me over de verfijning, de snelheid van de combinaties die het voetbal toen bezat.) Ik was helemaal vergeten dat Amoros in de laatste minuut van de reguliere speeltijd nog tegen de lat schiet of dat de aanval die de 3-2 van Duitsland inleidt begint met een duidelijke overtreding op Giresse.

De beelden van de moordaanslag op Battiston krijg ik nog steeds de zenuwen van. Het heeft alles: het geweld, de pech dat die bal ook net naast gaat, de woede van Hidalgo, een onbewuste Battiston die van het veld wordt gedragen terwijl Platini op ontroerende wijze zijn hand vasthoudt. En natuurlijk de Dealy Plaza waardige vraag: waarom wilde de Nederlandse arbiter Charles Corver de overtreding niet zien? Naderhand heeft hij zich er uit proberen te kletsen dat hij het niet kon zien maar in de herhaling zie je dat hij 30 meter achter de bal, net schuin, een perfect overzicht heeft. 23 jaar geleden en ik kan me er nog over opwinden (in Hades moet er toch een speciale plek zijn voor scheidsrechters waar ze Prometheus stijl, keer op keer, de ogen in plaats van de lever wordt uitgerukt.)

edit: de eerste helft eens helemaal gekeken. En dan vallen drie dingen op 1) dat Duitsland tot de 1-0 20 minuten helemaal niet slecht speelt 2) Corver alleen maar flauwe gele kaarten geeft aan Frankrijk terwijl een doodschop op Tigana onbestraft blijft 3) Schumacher eigenlijk al dan aan het zieken is met ellebogen en vervelende schouderduwtjes. Misschien is het de kennis achteraf, maar de man straalt een opgekropte woede uit, een soort lopende tijdbom. Een psychopaat. Misschien was het zijn fysieke manier van keepen: in de finale zag ik dat hij zich ook weer stort op een aanvaller, alleen voordat hij Altobelli bereikt zorgt deze dat die bal er in ligt.)

maandag, september 05, 2005

Zal ik mezelf als 11-jarige herscheppen?



Opeens bedacht ik…de Mazinger Z vechtrobot zouden ze die op Ebay misschien te koop aanbieden? Toen ik acht jaar was wilde ik niets liever hebben. Kreeg hem niet van mijn ouders want te duur (al was het natuurlijk een investering in de toekomst geweest, al kan ik me voorstellen dat ze niet erg enthousiast zouden zijn geweest bij het idee dat hun zoon er in 2005 nog plezier aan ging beleven)…okay, hij was prijzig maar het zou me niets verbazen als ze me met dat argument hebben afgescheept terwijl er alarmbellen afgingen bij het zien van de megacoole wegschietende vuisten van Mazinger.

Ik kan het allemaal aanschaffen. Te zijner tijd komt er vast een Mazinger langs op Ebay. Er zijn talloze (illegale) DVDs met de complete Mazinger Z serie of klassieke voetbalwedstrijden. Een DVD met Frankrijk – West-Duitsland 1982. Die ik niet ga kopen. Ik zou graag klassieke wedstrijden willen zien op DVD die ik nog niet heb gezien maar niet deze, je maakt wat kapot, ook al kan je met een wat afstandelijkere blik naar andere dingen kijken (hoe voetbal veranderd is, de esthetiek van die tijd etc.) Ik weet niet, misschien is het wel therapeutisch om het trauma nog eens onder ogen te zien?

Het valt uiteindelijk in het niet bij de echte obsessie: oude voetbalshirts. Wanneer ik verzadigd ben met muziek komt het opzetten. Ik kan er uren naar op zoek zijn. Ik ben er erg gevoelig voor dat ze precies goed moeten zijn. Toffs is leuk met betrekking tot het tijdperk voordat Le Coq Sportif en Adidas (begin jaren zeventig) zich begonnen te profileren. Na 1972 moet het “the real deal” zijn. Een verkeerd detail (het St.Etienne shirt dat ik heb: ze droegen toen geen clubembleem op het shirt, bovendien glom dat shirt en was het bijna AS Roma strak), maakt me uiteindelijk ongelukkig.
Het wordt met het WK voor de boeg weer uitkijken: het schijnt dat in 2002 Adidas bepaalde voetbalshirts uit 1982 tijdelijk heeft heruitgebracht. Ik had toen andere zaken aan mijn hoofd maar ik kan me nu wel voor mijn hoofd slaan dat ik niet zo’n Adidas Original France 1982 shirt heb aangeschaft (niet dat het in Nederland te krijgen was...bovendie heeft Adidas in die heruitgave ook een fout gemaakt, dat WK-shirt had geen witte hals...of hadden ze die er tijdens het toernooi uitgeknipt vanwege de Spaanse hitte?) Waarom doen merken als Adidas en Le Coq Sportif trouwens zo moeilijk over die retroshirts? Rechten? Of is het angst dat ze beter verkopen dan huidige, over het algemeen, lelijkere shirts? (Le Coq Sportif stelt tegenwoordig zo weinig voor dat ze zich compleet als retromerk zouden moeten profileren.)

Ik word treurig van het aanbod, het spel dat aanbieders spelen met oprechte verlangens van mensen, door met nepartikelen te leuren (dan zie je een Adidas logo maar wordt toch even het label in het shirt weggeknipt). Als je niet uitkijkt kom je in een haast Borgesiaans doolhof terecht op zoek naar iets authentieks, dat je nooit zal vinden. Er zijn bijvoorbeeld Aziatische reproducties te vinden die haast niet van echt zijn te onderscheiden, die de moeite nemen om in het logo van het Frankrijk WK 1978 shirt, Argentine ’78 te verwerken. Dus je hebt een niveau authenticiteit en een niveau herinnering.

Een shirt van 1978 interesseert me veel minder dan van 1982 omdat ik aan dat eerste WK geen persoonlijke herinneringen heb (los van wat Panini plaatjes. En over Panini gesproken, misschien ook de kans om mijn plaatjesboek van het WK ’82 eindelijk te completeren…pfff, zoveel te doen.) Terwijl in het Frankrijk van 1978 al de basis aanwezig was voor 1982 en 1984 (de jonge Platini, Battiston, Trésor, Bossis, Rocheteau, Six speelde al mee.) Die wijsheid heb ik uit mijn stripboek De Geschiedenis van het Wereldkampioenschap 1930-1978, waarin een beeld wordt geschapen van een naïef Frankrijk dat in een Poel Des Doods met Italië en Argentinië in de eerste ronde wordt uitgeschakeld (plaatje wat mij altijd is bijgebleven: Frankrijk verliest ongelukkig met 2-1 van Italië na in de eerste minuut een voorsprong te hebben genomen. Tekst: In Frankrijk worden na afloop televisies uit het raam gegooid... Afbeelding van man die woedend een televisie van de trap gooit terwijl zijn vrouw geschrokken toekijkt. Dat fascineerde me als tienjarige, zo boos zijn om een wedstrijd dat je je televisie kapot gooit.)

Wat me altijd opvalt is dat Engeland het centrum is van de voetbalnostalgie. Er bestaat daar een bewustzijn/respect voor het verleden. De meeste shirts en DVD’s komen daar vandaan. In Nederland is dat bewustzijn bijna compleet afwezig is (terwijl je bij Toffs zelfs een retro-shirt van MVV kan kopen!) Toen de Ajax-shop vier jaar geleden bij het jubileum van de 1971 finale het shirt opnieuw uitbracht, hebben ze uit het hoofd er maar wat van gemaakt (een paar minuten studie leert namelijk: dat de mouwen geen rode band hadden bij de pols, in 1971 speelde Ajax nog zonder logo op het shirt, het jaar daarna echter had het Ajax-logo nog geen cirkel als begrenzing, maar in 1972 speelde ze dan ook weer zonder witte hals. Amateurs.)

En om dan toch weer bij muziek uit te komen. Wie had gedacht dat geweldenaar Trésor in 1978 een single had uitgebracht?!?

zondag, september 04, 2005

The Life Aquatic with Steve Zissou

Nog een film die tijdens het kijken niet echt goed is – los zand, steeds tegen de verveling aan zit. Wes Anderson lijkt zichzelf teveel te laten leiden door een soort melancholische ironie (ook weer iemand die een klap van de 70s heeft gekregen), overal moet iets niet aan kloppen. Ik gniffel bij zijn films altijd beleefd mee maar moet zelden echt lachen. Desondanks kan die melancholische ironie ook voor mooie scènes, of beter flitsen/momenten, zorgen: zie tijdens de aanval op het verlaten vakantiehotel het detail van over een vergaan tennisnet springen.) En toch, als een film je aan het eind zo waardeloos doet voelen over het leven moet hij iets goed doen. Dat is, denk ik, ten eerste te danken aan de manier waarop Anderson zijn films structureert: het gaat eigenlijk nergens over, een reeks momenten die losjes worden gekoppeld aan de problematiek van de vader-zoon relatie, het onvermogen van de liefde (ook in Rushmore en The Royal Tenenbaums) en bij elkaar een, op semi-chaotische wijze, een gevoel van onbehagen/verlies/treurigheid moeten creëren. Ten tweede: Bill Murray belichaamt tegenwoordig De Man Aan Het Einde Van De Rit. Hij is inderdaad de sarcastische rebel van weleer die het niet meer ziet zitten. Hij bezit een unieke tristesse.

Of Anderson goede films maakt betwijfel ik dus. Al zijn films moeten het tot nu toe, door die manier van vertellen, hebben van flitsen in een moeras van (stoner?) ongein. Ook in Steve Zissou zitten een paar die magisch zijn (Steve die hoort dat hij een zoon heeft, naar de boeg loopt terwijl ‘Life On Mars’ van Bowie klinkt en een joint opsteekt) maar het viel me op dat dit meestal zoals in Royal Tenenbaums de momenten zijn die puur op muziek zijn gebaseerd (die roofvogel die vliegt op ‘Hey Jude’, Gwynnie die verschijnt onder begeleiding van Nico.) Ik vermoed dat Anderson zijn films op muziekfragmenten opbouwt, korte intensiteiten die vervolgens met taal nog moet verbinden. Hij is zonder meer een Auteur, alleen een die door de aard van zijn stijl waarschijnlijk gemankeerde film na film zal maken.

vrijdag, september 02, 2005

Les Bleus, altijd...

Als ik de mogelijkheid kreeg aangeboden om de tijd, het universum op een moment stil te mogen zetten dan zou het dit zijn:



8 juli 1982, zo rond 23:00, Alain Giresse scoort de naar alle waarschijnlijkheid beslissende 3-1 die een ontketend Frankrijk naar de finale van het wereldkampioenschap zal brengen. De onbestrafte poging tot doodslag van Toni “Poedel” Schumacher op Battiston eerder in de wedstrijd lijkt gewroken. Kortom de perfecte samensmelting van schoonheid en gerechtigheid. Een mooi punt voor het Einde van de Geschiedenis. Van het voetbal herinner ik me nog weinig, behalve een gevoel dat het spel zo gespeeld moest worden, terwijl ik weet nog precies waar ik me bevond: met de bijna complete familie (ook die enkele niet-liefhebber) in de televisiesalon van een chateau nabij Limoges. Met zijn allen leven we de wedstrijd en bij de 3-1 omhels ik mijn neef Olivier. Dan stort alles in. De West-Duitsers komen toch terug en winnen uiteindelijk na penalty’s (zelfs nadat Stielike eerst een penalty mist.)

Dat was het einde van het beste elftal dat ik ooit heb zien voetballen. Het rare is dat ik ze eigenlijk zo weinig aan het werk heb gezien (misschien vijf maal.) Voetbalbeelden waren nog niet omnipresent en het middenveld speelde eigenlijk zelden in die samenstelling: Tigana – Giresse – Platini – Genghini. Van alle vier was ik fan maar Genghini vond ik het meest fascinerend want een onbekende, mysterieus. Hij was dat WK in de basis gekomen, en omdat Platini tegen Oostenrijk geblesseerd was mocht hij, gelijk de meester, uit een perfecte vrije trap (nee, de perfecte vrije trap) de enige goal scoren. Tegen Noord-Ierland met de terugkeer van Platini (en nu ook Tigana erbij) werd dit het middenveld en begon Frankrijk te swingen, zoals ze West-Duitsland ook wegtikken. Het middenveld is door connaisseurs altijd geprezen maar ook verdedigers als Tresor, Bossis en Amoros waren elegante voetballers. Frankrijk wordt uiteindelijk in 1998 (terecht) wereldkampioen al zou de enige speler van die generatie die in dat elftal van 1982 zou mogen staan natuurlijk Zidane zijn (zou men in Frankrijk overigens oeverloos discussiëren over de vraag wie beter is: Platini of Zidane?)



Na dat trauma en met het oog op het EK in eigen land werd op het middenveld gekozen voor het gedraaf van de jonge Luis Fernandez. Frankrijk wint dat toernooi en in de eerste ronde (en heel even in de finale) is er nog een maal de hereniging van Het Middenveld waarmee de Belgen vervolgens met 5-0 worden dolgedraaid. Genghini is altijd een mysterie voor me gebleven, ik was allang vergeten dat hij Bernard heet en pas toen ik voor dit stuk wat feiten controleerde kwam ik erachter dat hij na dat WK van 1982 een seizoen voor St.Etienne heeft gespeeld. Kan me makkelijk voorstellen hoe dat is gegaan: het tijdperk St.Etienne loopt ten einde en Genghini wacht de onmogelijke taak om Platini te doen vergeten…en faalt.

Voetbal zit vol teleurstellingen, dat is inherent aan sport, en in zo’n subtiele, in zekere zin even complexe als eenvoudige sport, kan dat voor de gevoelige ziel hard aankomen. Dat De Duitser bijna karikaturaal altijd met lompe elftallen toch steeds keer op keer finales bereikt (volgend jaar ongetwijfeld ook weer) is een gegeven, dat hoort ook, zoals bepaalde acteurs gewoon goede bad guys zijn (de altijd-met-slecht-voetbal-winnende-Duitser is natuurlijk een mythe. Logisch, want anders zouden Duitse elftallen altijd kampioen worden terwijl Bayern München bijna zulke notoire finaleverliezers zijn als Juventus of Benfica, en we graag vergeten dat Duitsland inmiddels vier WK-finales heeft verloren. De Duitsers zijn niet eens slecht (een idioot als Schumacher daar gelaten), niet inherent Kwaad, zij zijn de noodzakelijke kracht die voor balans zorgt, zonder welke we de schoonheid van Hongarije 1954, Oranje 1974 en Frankrijk 1982 nooit zo diep zouden kunnen voelen.) Maar op die traumatische avond in Sevilla is door hen wel iets wezenlijks kapot gemaakt, een bepaalde naïviteit verloren gegaan, een vorm van voetbal gestorven. Niemand heeft ooit meer zo gevoetbald. Ajax in 1995 miste het raffinement, leunde teveel op systematiek. Misschien wat korte flitsen van Real Madrid op Old Trafford, de 2e helft in Nou Camp 2002 met de lobjes van Zidane en McManaman. Dan nog niet, want Real Madrid mist een belangrijke factor: het tragische (Real krijgt om de zoveel tijd ongenadig op zijn sodemieter om vervolgens de wonden te likken met een blik op de prijzenkast.)

Johan Cruijff is bekritiseerd vanwege zijn uitspraak aan het einde van Un Momento Dado waarin hij enigszins verbaasd stelt dat het Oranje van 1974 misschien wel beroemder is geworden omdat het de finale verloor. Cruijff bewijst daarmee intuïtief inzicht te hebben in de aard van de tragedie: het gevoel van onmacht, onbehagen dat het tragische element in voetbal brengt, een spiegeling van het vermoeden dat we allemaal hebben, namelijk dat het leven niet rechtvaardig is. Een verlies als dat van Oranje is catharsis, een verlies niet van ons (nationaliteit is eigenlijk geen factor) maar voor ons. En het roept talloze vragen op: algemeen filosofische als: waarom verliest “het goede”? Of is “het goede” om voor de schoonheid te verliezen? Als vragen over details die de loop van een wedstrijd/geschiedenis hadden kunnen veranderen: Wat als Wim Jansen niet een tackle inzet? Wat als Van Beveren keept? Wat als ze niet in het zwembad hadden gezeten? Wat als Van Hanegem de Tweede Wereldoorlog even van zich af had kunnen zetten? Etc.

Uiteindelijk is het op een ding terug te brengen: overmoed. Platini gevraagd naar wat er gebeurd na die 3-1 in Sevilla zegt later iets van “we geloofden dat we konden blijven spelen.” Ik stel het me voor als een soort collectief narcisme waar de bal de eigen genialiteit alleen nog maar reflecteert. Een extase die je doet geloven in de eigen onoverwinnelijkheid, of beter een hallucinatie dat nu alles vanzelf gaat: het lot als iets dat je overkomt in plaats van volbracht moet worden. Vergelijk het met Oranje dat, na de 1-0 van Neeskens, West-Duitsland 20-30 minuten lang wegtikt. Een 1-0 die te vroeg valt, dat wegtikken, door Ajax geperfectioneerd met het einde van een wedstrijd in zicht, is een tijdelijke utopie van het voetbal, waar alles lukt, alles goed is…en die nooit kan worden volgehouden. Een verkeerd scenario en hybris (de overmoed van degenen die zich gelijk aan de goden waant) maakt dit soort wedstrijden mythologisch.