vrijdag, juli 15, 2005

De Vluchtende Geest

Uitgelezen: De Vluchtende Geest: over waanzin, slaap en andere schemertoestanden van Antonio Melechi



Een beetje een tegenvaller dit. Melechi heb ik al jaren hoog zitten vanwege ‘The Ecstacy of Disappearance’, zijn fabuleuze bijdrage aan Rave Off, een cruciale bundel Britse sociologie artikelen uit 1993 over de politieke en maatschappelijke implicaties van house. Dat artikel had grote invloed op mij omdat het op slimme wijze een connectie maakte tussen de rol van Ibiza in de verspreiding van house en de danscultuur als toerisme van de geest, een tijdelijke vlucht uit de dagelijkse sleur. Nu ik het even doorblader is zoiets als…

“Those who sought to understand this subculture in terms of politics of usage and identity completely missed the point, the spaces which club culture occupied and transformed through Ecstasy and travel (retreating into the body, holidaying in Ibiza and Rimini) represent a fantasy of liberation, an escape from identity. A place where nobody is, but everybody belongs.

…een eloquente samenvatting van house als sociologisch fenomeen. Maar goed ik was nieuwsgierig geworden naar zijn boek over de schaduwkanten va de geest, dat vorig jaar zelfs in Nederlandse vertaling verscheen. Misschien is het de vertaling maar iets stond me tegen tijdens het lezen van De Vluchtende Geest. Het werkt op zich het beste als een encyclopedie van mentale afwijkingen, zijpaden en alternatieve bewustzijnsvormen. De korte essays zitten vol leerzame feitjes over hoe er door de geschiedenis tegen bepaalde fenomenen werd aangekeken. Er wordt alleen zo weinig mee gedaan. Melechi maakt zich aan het einde van elk stuk af met een korte kwinkslag en laat verbazingwekkend weinig sociologische analyse los. Een interpretatieve rode draad is afwezig, Melechi lijkt het subject zijn eigen taal te willen gunnen tegenover de droge institutionele/biochemische verklaringen (die hij zeker niet bestrijd maar op gezette tijden enigszins relativeert door middel van een altijd gezonde dosis sociaal constructivisme.) Het blijft een losse verzameling teksten, leerzaam, maar zonder persoonlijke touch. Dat wat ‘The Ecstacy of Disappearance’’ nou net zo speciaal maakte.